CD 2o
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΥΡΟΣ
(1931-†2011)
1 CD (ΨΚ 02)
Διάρκεια: 75´57´´
Αθήνα 2019, ISBN 978-960-8009-53-0
Περιεχόμενα
- Κύριε εκέκραξα - Κατευθυνθήτω ήχος β΄ 2΄.50΄΄
- Τον προ αιώνων, Χριστός ο Σωτήρ, Συν αρχαγγέλοις, Σέ τον σταυρωθένα ήχος β΄ (Στιχηρά Εσπερινού β΄ ήχου) 6΄.07΄΄
- Παρήλθεν η σκιά του νόμου ήχος β΄ (Δογματικό Θεοτοκίο) 3΄.05΄΄
- Πάσα πνοή - Αινείτε αυτόν ήχος β΄ 1΄.45΄΄
- Πάσα πνοή, Χαίρετε λαοί, Έρραναν μύρα, Όντως παράνομοι ήχος β΄ (Αίνοι β΄ ήχου) 8΄.54΄΄
- Μετά μύρων προσελθούσαις ήχος β΄ (Εωθινό Β΄) 4΄.58΄΄
- Ως επ’ εσχάτων των χρόνων ήχος πλ α΄ (Εωθινό Θ΄) 7΄.03΄΄
- Την παγκόσμιον δόξαν ήχος πλ α΄ (Δογματικό Θεοτοκίο) 6΄.17΄΄
- Μάγοι Περσών βασιλείς ήχος πλ α΄ (Δοξαστικό Λιτής Χριστουγέννων) 3΄.04΄΄
- Της μετανοίας άνοιξον ήχος πλ δ΄, Της σωτηρίας εύθυνον ήχος πλ δ΄, Τα πλήθη των πεπραγμένων μοι δεινών ήχος πλ β΄ (Κυριακής Τελώνου και Φαρισαίου) 6΄.12΄΄
- Ήδη βάπτεται κάλαμος ήχος πλ δ΄ (Και νυν Αποστίχων Μ. Πέμπτης) 5΄.55΄΄
- Ο άγγελος εβόα ήχος πλ α΄ (Ειρμός θ΄ΩδήςΚανόνα τουΠάσχα) 3΄.31΄΄
- Πάντα χορηγεί ήχος α΄ (Στιχηρό ΕσπερινούΚυριακής τηςΠεντηκοστής) 1΄.54΄΄
- Δεύτε λαοί ήχος πλ δ΄ (Δοξαστικό Εσπερινού Κυριακής της Πεντηκοστής) 5΄.27΄΄
- Των αγίων Πατέρων ο χορός ήχος πλ δ΄ (Δοξαστικό Αίνων των Αγ. Πατέρων) 8΄.27΄΄
Σχολιασμός
Γιάννης Μαύρος. Από τον Τόμο "Ψάλτες της Κω" της Σειράς "Τόποι και Ψάλτες" του Κέντρου Ερευνών και Εκδόσεων
Ένας από τους πιο παραδοσιακούς και ηδύφωνους σύγχρονους ψάλτες της Κω. Γεννημένος στην Αντιμάχεια (1931), το έβδομο παιδί μιας πολυμελούς οικογένειας ποιμένων, με τυπικές γραμματικές γνώσεις. Από μικρός μυήθηκε στην εκκλησιαστική ψαλμωδία κοντά στους ψάλτες του χωριού του. Πήρε τα πρώτα μαθήματα Βυζαντινής μουσικής από τον παπα-Μιχάλη Αυγουλά, ενώ έμαθε ταυτόχρονα να παίζει λαούτο από τον θείο του Καντούνια. Από μικρός έψαλλε, τραγουδούσε και έπαιζε λαούτο στους γάμους και στα πανηγύρια. Βιοτικές και οικογενειακές ανάγκες τον οδήγησαν στα σφουγγάρια (προσβλήθηκε από τη νόσο των δυτών) και στην Αθήνα. Επιστρέφοντας στο γενέθλιο νησί έψαλλε καταρχάς (1961-1963) στον Άγ. Γεώργιο, στην ομώνυμη συνοικία στο Πυλί, και αμέσως έπειτα (1963-1970) στον Άγ. Παύλο στην πόλη της Κω. Στη συνέχεια έζησε στην Αθήνα, όπου έψαλλε (1970-1985) στην Αγ. Σωτήρα της Παλαιάς Κοκκινιάς στον Πειραιά, ενώ φοίτησε ταυτόχρονα, τυπικά περισσότερο, στο Ωδείο Αθηνών (η κατοχή πτυχίου Βυζαντινής Μουσικής ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για να διορισθεί επίσημος ιεροψάλτης σε ναό της Αθήνας). Επιστρέφοντας οριστικά στην Κω χρημάτισε δεξιός ψάλτης στον Άγ. Νικόλαο μέχρι το τέλος της ζωής του (1985-†2011), όπου και άφησε ισχυρό το παραδοσιακό ψαλτικό του αποτύπωμα (ζωντανό μέχρι σήμερα).
Τα μέλη που ψάλλονται στον οικείο ψηφιακό δίσκο (CD 2ο, ηχογράφηση Απρίλιος 2007) είναι μέλη από το Αναστασιματάριο, Δοξαστικά, όπως και κάποια Εορτών του Ενιαυτού, Τριωδίου και Πεντηκοσταρίου (όλα επιλογές του ίδιου). Συγκεκριμένα, ψάλλονται από την Ακολουθία του Εσπερινού το Κεκραγάριο, με όλα τα Στιχηρά του β΄ ήχου, Τον προ αιώνων, Χριστός ο Σωτήρ, Συν αρχαγγέλοις υμνήσωμεν, Σέ τον σταυρωθέντα, καθώς και το Δογματικό Θεοτοκίο του β΄ ήχου Παρήλθεν η σκιά του νόμου, και από την Ακολουθία του Όρθρου το Πασαπνοάριο με όλα τα Τροπάρια των Αίνων επίσης του β΄ ήχου, Πάσα πνοή και πάσα κτίσις, Χαίρετε λαοί και αγαλλιάσθε, Έρραναν μύρα, Όντως παράνομοι, το Β΄ Εωθινό του β΄ ήχου Μετά μύρων προσελθούσαις και το Θ΄ του πλ α΄ Ως επ’ εσχάτων των χρόνων (όλα κατά το κλασικό «Αναστασιματάριο» του Ιωάννου πρωτοψάλτου των εκδόσεων της «Ζωής», εδώ σ. 00 κ.εξ.), τέλος προστίθεται το Δογματικό Θεοτοκίο Την παγκόσμιον δόξαν ήχος α΄(κατά την εκδοχή του Γεωργίου Σύρκα, εδώ σε ηλεκτρονική μεταγραφή σ. 00-00). Ακολουθούν το Δοξαστικό της Λιτής των Χριστουγέννων Μάγοι Περσών βασιλείς ήχος πλ α΄, τα μέλη της Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου, τα ψαλλόμενα μετά τον Ν΄ Ψαλμό, Της μετανοίας άνοιξον ήχος πλ δ΄, Της σωτηρίας εύθυνον ήχος πλ δ΄, και Τα πλήθη των πεπραγμένων μοι δεινών ήχος πλ β΄, επίσης το Και νυν των Αποστίχων της Μ. Πέμπτης Ήδη βάπτεται κάλαμος ήχος πλ δ΄ (κατά την εκδοχή του Γεωργίου Σύρκα), η θ΄ Ωδή του Κανόνα του Πάσχα Ο άγγελος εβόα ήχος πλ α΄ (κατά την εκδοχή του Αθανασίου Καραμάνη), το Στιχηρό του Εσπερινού της Κυριακής της Πεντηκοστής Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον ήχος α΄, επίσης το Δοξαστικό του Εσπερινού της Κυριακής της Πεντηκοστής Δεύτε λαοί ήχος πλ δ΄ και το Δοξαστικό των Αίνων των Αγ. Πατέρων Των αγίων Πατέρων ο χορός ήχος πλ δ΄ του Γεωργίου Ραιδεστηνού (όλα κατά τον «Μουσικό Πανδέκτη» των εκδόσεων της «Ζωής», εδώ σ. 00 κ.εξ., το Και νυν της Μ. Πέμπτης Γ. Α. Σύρκα, Η Μεγάλη Εβδομάς, Αθήνα χ.χρ. σ. 158-59, εδώ σε ηλεκτρορνική μεταγραφή σ. 00-00, και η θ΄ Ωδή του Πάσχα Αθ. Καραμάνη, Νέα Μουσική Κυψέλη, Θεσ/κη 61983, σ. 234-35).
Η εκτέλεση και ερμηνεία στα μέλη αυτά, έτσι όπως ψάλλονται, σύντομα και αργά, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Πρόκειται, όπως εύκολα διαπιστώνεται, για έναν ψάλτη με βαθειές βιωματικές ρίζες στην καθαυτό προφορική ψαλτική παράδοση. Ψάλτης λιτός, ανεπιτήδευτος, φυσικός. Και ταυτόχρονα, μεστός, πλούσιος μελισματικά, με ηχόχρωμα ηδύ και εξαιρετικά ακριβή και ισόρροπη την απόδοση των παραδοσιακών ποιοτικών χαρακτήρων, εκεί που πρέπει και όπως πρέπει. Ρυθμοτονικός επίσης, και επιπλέον πιστός στα μουσικά κείμενα με μικρές μόνο μελισματικές αποκλίσεις, κυρίως σε ορισμένα ειδικά μέλη (στο Θ΄ Εωθινό Ως επ’ εσχάτων των χρόνων ήχος πλ α΄, στο μέλος Τα πλήθη των πεπραγμένων μοι δεινών ήχος πλ β΄, στην θ΄ Ωδή του Κανόνα του Πάσχα Ο άγγελος εβόα ήχος πλ α΄, και σε ορισμένες ειδικές θέσεις κάποιων μελών, όπως Χαίρετε λαοί και αγαλλιάσθε, Επλήσθη χαράς το στόμα αυτών, κ.ά.). Συναφές και το ύφος, ουσιαστικό, απέριττο, εκκλησιαστικό. Ένας αυθεντικός ερμηνευτής και ψάλτης ηδύφωνος και μεστός, από κάθε άποψη πολύ ενδιαφέρων.
