Αρχική » Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής » Ιστορικά Λειτουργικά Μέλη » CD » CD 9ο & 10ο

CD 9ο & 10ο

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΜΕΛΗ
ΜΕΡΟΣ Α' & Β'

Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής - Ιστορικά Λειτουργικά Μέλη Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής - Ιστορικά Λειτουργικά Μέλη

Set 2 CD (Σ009-Σ010)
Διάρκεια: 70'.02'' και 70'.26''
Ηχογράφηση:
Ψάλλει: Παναγιώτης Νεοχωρίτης

Ένθετο Bιβλίο 152 σελ.
Αθήνα 2003, ISBN 960-8009-30-8

Περιεχόμενα

Μέρος Α' (CD 9ο)

  1. Μακάριος ανήρ ηχ πλ δ΄ Μανουήλ πρωτοψάλτου (1819) 11'.52"
  2. Κύριε εκέκραξα ηχ δ΄ Ιακώβου πρωτοψάλτου (1800) 4'.02"
  3. Κύριε εκέκραξα ηχ πλ α΄ Ιακώβου πρωτοψάλτου 3'.59"
  4. Κύριε εκέκραξα ηχ πλ β΄ Ιακώβου πρωτοψάλτου 4'.55"
  5. Μετά μύρων ηχ β΄ Βασιλείου Νικολαΐδου (1985) (Εωθινό Β΄) 4'.19"
  6. Ω των σοφών σου ηχ πλ α΄ Βασιλείου Νικολαΐδου (Εωθινό Ε΄) 6'.42"
  7. Δοξολογία ηχ β΄ χρωματικός Ιακώβου πρωτοψάλτου 15'.49"
  8. Δύναμις. Όσοι εις Χριστόν ηχ πλ α΄ Μπαλασίου ιερέως (ακμή περ. 1660-1700) 6'.09"
  9. Δύναμις. Τον Σταυρόν σου ηχ β΄ «Παλαιόν» 1'.40"
  10. Δύναμις. Τον Σταυρόν σου ηχ β΄ Μπαλασίου ιερέως 6'.02"
  11. Δύναμις. Άγιος ο θεός ηχ β΄ Γεωργίου Κρητός (1815) 4'.14"

Μέρος Β' (CD 10ο)

  1. Εξηγέρθη ηχ α΄ Πέτρου Πελοποννησίου (1777) (Κοινωνικό Μ. Σαββάτου) 10'.38"
  2. Ποτήριον σωτηρίου ηχ α΄ Πέτρου Πελοποννησίου (Κοινωνικό Θεομητορικών εορτών) 11'.44"
  3. Αινείτε τον Κύριον ηχ α΄ Δανιήλ πρωτοψάλτου (1789) (Κοινωνικό Κυριακών) 13'.48"
  4. Σιγησάτω πάσα σαρξ ηχ πλ α΄ Ιακώβου πρωτοψάλτου (1800) (Χερουβικό Μ. Σαββάτου) 12'.02"
  5. Εις μνημόσυνον αιώνιον ηχ α΄ Γρηγορίου πρωτοψάλτου (1821) (Κοινωνικό Τιμίου Προδρόμου και Αγίων) 15'.58"
  6. Την γαρ σην μήτραν ηχ α΄ Κε τετράφωνος (Λειτουργίας Μ. Βασιλείου) 6'.04"

Σχολιασμός

Το 9ο και 10ο CD περιλαμβάνουν, αποκλειστικά σχεδόν, ιστορικά λειτουργικά μέλη, τα οποία εξακολουθούν να ψάλλονται συχνά και σήμερα, σε φιλόμουσα κυρίως, και περισσότερο παραδοσιακά, εκκλησιαστικά περιβάλλοντα (Oικουμενικό Πατριαρχείο, Άγιον Όρος, Βόρεια Ελλάδα). Oυσιαστικά, πρόκειται για κλασικά λειτουργικά μέλη, πολλά από τα οποία, και για πολλούς λόγους, βρίσκονται ξανά στην ψαλτική επικαιρότητα. Σχεδόν όλα ανήκουν στη μεγάλη περίοδο ακμής (1770-1820) της νεώτερης Εκκλησιαστικής μουσικής, κατά την οποία και διαμορφώθηκε οριστικά η σύγχρονη ψαλτική πράξη της Ελληνικής Oρθόδοξης Εκκλησίας. Επιπλέον, τα μέλη αυτά αναφέρονται σε ειδικές (και άγνωστες για τους πολλούς) λειτουργικές στιγμές και Ακολουθίες. Έτσι, ανάμεσα σ' αυτά ξεχωρίζουν: το εσπέριο και ηγεμονικό Μακάριος ανήρ ηχ πλ δ' στην εκδοχή του Μανουήλ πρωτοψάλτου , τα εξαίρετα, δομικά και μελικά, ειδικά Χερουβικά και Κοινωνικά των μεγάλων συνθετών και δασκάλων Πέτρου Πελοποννησίου, Δανιήλ πρωτοψάλτου, Ιακώβου πρωτοψάλτου και Γρηγορίου πρωτοψάλτου, ακόμη η έντεχνη και ιδιότυπη χρωματικά Δοξολογία του Ιακώβου, όπως και τα παλαιότερα, ρυθμικότατα Δύναμις του Μπαλασίου ιερέως (β΄ μισό του 17ου αι.) και το γνωστό, στη συντετμημένη του μορφή, μακραίωνο (από τον 14ο αι.) λειτουργικό άκουσμα Την γαρ σην μήτραν, με την τεχνικότατη και τόσο πυκνή ρυθμική δόμηση.

Ωστόσο, εδώ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ψαλτική εκτέλεση. Στην συγκεκριμένη έκδοση όλα τα προηγούμενα μέλη εκτελεί ο πρωτοψάλτης Νεαπόλεως Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Νεοχωρίτης. Η περίπτωση παρέχει, πράγματι, ένα ενδιαφέρον δείγμα εκτέλεσης ιστορικών λειτουργικών μελών απο μια «παραδοσιακή» προσέγγιση σύγχρονη (και περισσότερο αυτοδίδακτη). Παρά το κλειστό και συγκρατημένο ερμηνευτικό ύφος, πρέπει να επισημανθούν ιδιαίτερα ο πλούσιος και αναλυτικός τρόπος απόδοσης των επιμέρους μουσικών γραμμών και φράσεων, ο έγχρονος ρυθμικός βηματισμός των αργοσύντομων (στην πλειονότητά τους) στιχηραρικών μελών, και, αντίθετα, η αργή μελισματική και αφαιρετική διατύπωση των Παπαδικών μαθημάτων (Κοινωνικών και Χερουβικού), γενικότερα, το ιδιότυπο μεστό και στιβαρό ηχόχρωμα. Στα επιμέρους, εξαίρονται κυρίως η ηγεμονική και έγχρονη εκφορά του Μακάριος ανήρ, το αρχαιοπρεπές και κατανυκτικό των Κεκραγαρίων (και μάλιστα στο ιδιότυπο του δ΄ ήχου), η διαστηματική και χρωματική ακρίβεια της Δοξολογίας και, κυρίως, η εξαιρετική πρόσληψη και διεισδυτικότητα στα Δύναμις του Μπαλασίου και στο Παλαιό. Τα τελευταία αποτελούν ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον υπόδειγμα ερμηνείας παλαιών ιστορικών και νεκρών σήμερα μελών. Αντίθετα, στα αργά Μαθήματα επισημαίνεται παντού υφολογική ερμηνευτική ομοιογένεια (η οποία διευκολύνεται από τον κοινό α΄ ήχο) και ισχυρή προσήλωση στην ηχοποιητική απόδοση. Ιδιαίτερα πρέπει να μνημονευθούν το Εξηγέρθη και το Σιγησάτω πάσα σαρξ, αλλά και το Αινείτε και το Εις μνημόσυνον, τα τελευταία κυρίως για την εμμελή και ηδυπαθή, σύμφωνα με τον συνθετικό τους χαρακτήρα, εκτέλεση. Τέλος, το Δύναμις του Κρητός ψάλλεται αργά, όπως συνηθίζεται σήμερα (ιδίως στη Θεσσαλονίκη), διαφορετικά απ’ ό,τι απαιτεί η ρυθμική του δόμηση, ενώ το παλαιό μέλος Την γαρ σην μήτραν απηχεί αισθητά τον ερμηνευτικό Πατριαρχικό τρόπο του Θρασύβουλου Στανίτσα. Ωστόσο, ό,τι προέχει γενικότερα εδώ, είναι, πέρα από την ιδιάζουσα τεχνική, η πιστή παντού και ακριβής εκτέλεση, στοιχείο κυριαρχικό και πρωτεύον στη σύγχρονη γενιά των ψαλτών, αντίθετα από τους παλαιούς, στους οποίους υπερέχει πάντοτε το εσωτερικό ερμηνευτικό επίτευγμα. Από την άποψη αυτή, οι παρούσες εκτελέσεις δεν προβάλλουν μόνο παλαιά ιστορικά μέλη, αλλά καταγράφουν, γενικότερα, και την κυριαρχούσα σήμερα ψαλτική πρακτική στο λειτουργικό (και μή) εκκλησιαστικό μέλος, και μάλιστα σε μιαν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιδιοπρόσωπη «παραδοσιακή» εκδοχή.

Κατέβασμα
Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο

Κατέβασμα
Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο