CD 6ο
ΣΤΙΧΟΠΛΑΚΙΕΣ (Ι)
Περιεχόμενα
- Έναν Τουρκίν τουρκόπουλο (Στεργούλα Χαζηγιακουμή-Ρόκκου, ετών 66, Μέλος και Απαγγελία - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Άη μου Γιώργη αφέντη μου (Στεργούλα Χαζηγιακουμή-Ρόκκου, 66, Μέλος και Απαγγελία - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Της Ωριάς το Κάστρο (Στεργούλα Χαζηγιακουμή-Ρόκκου, 66, Μέλος και Απαγγελία - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Της Ωριάς το Κάστρο (Κυδωνιά Παπαδημητρίου, ετών 63, Μέλος - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Της Ωριάς το Κάστρο (Χαριτωμένη Γιαλίζη, ετών 40, Μέλος - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Τρεις καλογέροι Κρητικοί (Μαρία Διακονικολή, ετών 65, Μέλος - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Από το Μάρτη και να πά (Μαρία Διακονικολή, 65, Μέλος και Απαγγελία - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Ο Αρρωστάρης (Μαρία Διακονικολή, 65, Μέλος - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Η Σούσα (Στυλιανή Καραθωμά, ετών 40, Μέλος - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Πάνω στα τριτέσσερα («Η Λυερή», Σταματούλα Καψαλάκη, ετών 63, Απαγγελία - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Από το Μάρτη και να πά (Σταματούλα Καψαλάκη, 63, Απαγγελία - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Ο Διγενής ψυχομαχεί (Γιασεμή Οικονόμου, ετών 52, Μέλος και Απαγγελία - Πυλί, Χριστ. 1966)
- Τρεις καλογέροι Κρητικοί (Μαρία Παρζακώνη, ετών 56, Μέλος - Πυλί, Οκτ. 1967)
- Μιά λυερή καλάμιζε (Μαρία Παρζακώνη, 56, Μέλος - Πυλί, Οκτ. 1967)
- Έφυγεν ο καλός μου («Η Αρμενοπούλα», Μαρία Παρζακώνη, 56, Μέλος - Πυλί, Οκτ. 1967)
Σχολιασμός
1. Έναν Τουρκίν τουρκόπουλο
Στεργούλα Χαζηγιακουμή-Ρόκκου («Ρόκκαινα»), το γένος Γιώργου Οικονόμου, ετών 66 - Πυλί, Χριστούγεννα 1966.
Μελικό σχήμα του ενός στίχου με το α΄ ημιστίχιο του επόμενου, το οποίο και επαναλαμβάνεται ως απαρχή του νέου στίχου με το α΄ ημιστίχιο του επόμενου, και ούτω καθεξής ως το τέλος. Λαμπρή, στιβαρή και λιτή, απόδοση, με τονική ακρίβεια και ουσιαστικό, ανεπιτήδευτο ήθος εκφοράς. Ιστορική ηχογράφηση (Το ίδιο εκφραστική και η απαγγελτική εκφορά στην Κύρια Έκδοση, CD 6o, αρ. 1).
Την αρπά (στ. 15) ~ την αρπάζει, ’φήσ’ με (στ. 16) ~ άφης, άφησέ με.
2. Άη μου Γιώργη αφέντη μου
Στεργούλα Χαζηγιακουμή-Ρόκκου («Ρόκκαινα»), το γένος Γιώργου Οικονόμου, ετών 66 - Πυλί, Χριστούγεννα 1966.
Γοργόρρυθμη αφηγηματική μελωδική γραμμή, που εκτείνεται και καταλαμβάνει ολόκληρο το ομοιοκατάληκτο δίστιχο. Επαναλαμβάνεται αυτούσια ανά δίστιχο μέχρι το τέλος, με μικρά, κατά περίπτωση, διαφοροποιημένα εκφραστικά ποικίλματα (και τα οποία τονίζουν δυναμικά ένα αντίστοιχο νοηματικό περιεχόμενο) (Απαγγελτική εκφορά επίσης στην Κύρια Έκδοση, CD 6o, αρ. 2, με ορισμένους συμπληρωματικούς στίχους στο τέλος , εδώ στ. 53-56).
Νεθεβάλω (στ. 3) ~ θα θυμηθώ, θα αναφέρω (αναθιβάλλω) - ήθεν’ μη (στ. 7) ~ ήθελε να μη - μπουλετιά (στ. 9) ~ κλήρους - πεκσέσι (στ. 10) ~ πεσκέσι, δώρο - αμέτε το (στ. 18) ~ πηγαίνετέ το - θέλ’ α (στ. 27) ~ θέλω να - με το (στ. 32) ~ από τον - πού ’λες (στ. 34) ~ έλεες, που έλεγες - νεβάλλει (στ. 44) ~ αναφέρει (αναθιβάλλει).
6. Τρεις καλογέροι Κρητικοί
Μαρία Διακονικολή («Πατρίδαινα»), το γένος Μιχάλη Χαζηπέτρου, ετών 65 - Πυλί, Χριστούγεννα 1966.
Γοργόρρυθμο (συλλαβικό) αφηγηματικό μελικό σχήμα, με θεματική έκταση τον ένα στίχο και το α΄ ημιστίχιο του επόμενου. Το οποίο επαναλαμβάνεται ως (η κανονική) απαρχή του νέου στίχου με το α΄ ημιστίχιο και πάλι του επόμενου (και ούτω καθεξής μέχρι το τέλος). Ιδιαίτερα ενδιαφέρον και εδώ το ήθος της αφηγηματικής εκφοράς, σε ήπιο και ανεπιτήδευτο τόνο και ύφος αδιόρατα μελαγχολικό (ομόλογο προς τα ιστορούμενα στο κείμενο).
Να τον μοιρολογάει (στ. 5) ~ η κανονική εκφορά να τον μοιρολογάται - κουμπάσο (στ. 9) ~ ναυτικός διαβήτης - να κουμπασάρω (στ. 10) ~ να υπολογίσω (με το κουμπάσο) - αμέτε (στ. 15) ~ πηγαίνετε - λιμένουνε (στ. 21) ~ περιμένουν.
12. Ο Διγενής ψυχομαχεί
Γιασεμή Οικονόμου, το γένος Γιώργου Παπαγεωργίου (καταγωγή από Αντιμάχεια), ετών 52 - Πυλί, Χριστούγεννα 1966.
Μελικό αφηγηματικό σχήμα διστίχου επαναλαμβανόμενο ομοιότροπα ως το τέλος. Χαρακτηριστικό το οικείο ηχόχρωμα προς τα αφηγούμενα στις τελευταίες στιγμές του Διγενή (Και απαγγελτική, ήπια εκφορά, μετά το μέλος στην Κύρια Έκδοση, CD 6o, αρ. 12).
Νεπάψει (στ. 2) ~ αναπαύσει (μεταφορικά, να τον σκεπάσει).