CD 10ο
ΕΙΡΜΟΙ ΠΕΤΡΟΥ ΜΠΕΡΕΚΕΤΗ, ΔΑΝΙΗΛ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΟΥ
Περιεχόμενα
- Xαίρε πύλη Kυρίου ηχ πλ α΄ Πέτρου Mπερεκέτη (ακμή περ. 1680-1710/1715) 11'.26".
- O μέγας προέγραψεν ηχ πλ β΄ Πέτρου Μπερεκέτη 7'.28".
- Πώς σου την χάριν υμνήσαιμι ηχ πλ δ΄ Πέτρου Mπερεκέτη 12'.00".
- Kράτημα Αuεuα ηχ πλ δ΄ Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος (ακμή περ. 1790-†1840) 15'.24".
- Mνήσθητι δέσποινα καμού ηχ πλ β΄ Δανιήλ πρωτοψάλτου (ακμή περ. 1740-†1789) 20'.17".
- Κράτημα Τετε ηχ πλ β΄ Δανιήλ πρωτοψάλτου 7'.43΄΄.
Σχολιασμός
Στο 10ο CD ψάλλει ο Άρχων πρωτοψάλτης Θεσσαλονίκης Χαρίλαος Ταλιαδώρος. Το CD περιλαμβάνει τρεις (3) ειρμούς του Μπερεκέτη, έναν (1) του Δανιήλ πρωτοψάλτου και δύο (2) σχετικά Κρατήματα. Η ηχογράφηση πραγματοποιήθηκε παλαιότερα (Νοέμβριος 1984), παράλληλα με τις ηχογραφήσεις των άλλων κύριων ερμηνευτών (Στανίτσα, πατρός Διονυσίου, Σφήκα). Η ερμηνεία του Χαρίλαου Ταλιαδώρου σε όλους τους ειρμούς έχει το δικό της ενδιαφέρον: απόλυτα προσωπική, έντεχνη, συγχρονική, διαφορετική στην ουσία από την περισσότερο ιστορική των άλλων συνερμηνευτών της Έκδοσης, ανειμένη επιπλέον στον ρυθμό και στον χρόνο (ειδικά στα Κρατήματα). Η ελεύθερη αυτή προσέγγιση αποτελεί ένα χρήσιμο δείγμα για το πόσο διαφορετικά μπορούν να αποδοθούν παλαιά μέλη ακόμη και από έναν καθιερωμένον παραδοσιακό ψάλτη, εφόσον αντιμετωπίζονται περισσότερο ως διαχρονικά παρά ως ιστορικά καλλιτεχνήματα. Ιδιαίτερα πρέπει να μνημονευθεί η ερμηνεία του λαμπρού καλοφωνικού ειρμού Μνήσθητι δέσποινα καμού ηχ πλ β΄ του Δανιήλ πρωτοψάλτου, σε σύγκριση με την εκτέλεση του Θρασύβουλου Στανίτσα (CD 4o, αρ 3), και στην οποία είναι απόλυτα αισθητή η διαφορετικότητα της συγχρονικής από την ιστορική ερμηνεία. Το ίδιο ισχύει και για τους άλλους ερμηνευόμενους ειρμούς Χαίρε πύλη Κυρίου ηχ πλ α΄ του Πέτρου Μπερεκέτη (CD 2o, αρ. 7, η ερμηνεία Στανίτσα) και Πώς σου την χάριν υμνήσαιμι ηχ πλ δ΄ του ίδιου (CD 9o, αρ. 3, ερμηνεία του Ματθαίου Τσαμκιράνη). Από την άποψη αυτήν, οι εκτελέσεις όλες του Χαρίλαου Ταλιαδώρου ενισχύουν ακόμη περισσότερο εδώ, και μάλιστα στα πλαίσια μιας συγκεκριμένης στόχευσης, την πλουραλιστική ερμηνευτική προσέγγιση του παλαιού αυτού μουσικού είδους.
Xαίρε πύλη Κυρίου ηχ πλ α΄
Ως ηχητικό Δείγμα παρουσιάζεται εδώ ο ωραιότατος ειρμός Xαίρε πύλη Κυρίου ηχ πλ α΄. Πρόκειται για εγκωμιαστικό και επικλητικό Θεοτοκίο (αναστάσιμο της Οκτωήχου), το οποίο έχει μελοποιηθεί και εδώ ως καλοφωνικός ειρμός: Χαίρε πύλη Κυρίου η αδιόδεντος˙ χαίρε τείχος και σκέπη των προστρεχόντων εις σέ˙ χαίρε αχείμαστε λιμήν και απειρόγαμε˙ η τεκούσα εν σαρκί τον ποιητήν σου και Θεόν πρεσβεύουσα μη ελλίπης υπέρ των ανυμνούντων και προσκυνούντων τον τόκον σον. Ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι, στην περίπτωση του Ειρμού αυτού, η έντεχνη ανάπτυξη του μέλους, αναλυτική και πλατειά, με πολλά, και επαναλαμβανόμενα, ρυθμικά και μελικά σχήματα. Χαρακτηριστική επίσης και η εκτενής, και μοναδική, χρωματική μετατροπία ([και θε]όν όν πρεσβεύουσα μη ελλί[πης]), ενσωματωμένη τεχνικότατα στο σύνολο διατονικό μέλος. Ένας Καλοφωνικός Ειρμός σε ήπιο και εγκωμιαστικό ύφος, περίτεχνος σε όλη του την έκταση και πρωτότυπος. Ο ειρμός αυτός ερμηνεύεται και από τον Θρασύβουλου Στανίτσα (CD 2ο, αρ. 7) μια ερμηνεία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Όχι μόνο γιατί αποδίδει λαμπρά τον αφαιρετικό και ουσιαστικό εγκωμιαστικό - παρακλητικό χαρακτήρα του Ειρμού, αλλά και γιατί τον τονίζει με εντελώς ιδιαίτερα προσωπικά ερμηνευτικά ποικίλματα. Με βάθος και αίσθημα, με διαστηματική και χρωματική ακρίβεια, αρμόζοντα επίσης χρόνο και ρυθμό, υποβάλλει υποδειγματικά την αυθεντική ιστορική άποψη για την ερμηνεία των ειδικών αυτών μελών. Αντίθετα, η ερμηνεία του Χαρίλαου Ταλιαδώρου (εδώ) είναι περισσότερο συγχρονική και νεωτερική. Ωστόσο, πλούσια και μεστή, με το ειδικό μάλιστα εύρος και βάθος του φωνητικού ιδιώματος, αποτυπώνει και αυτή, σε έντεχνο προσωπικό ύφος, το χαρμόσυνο και ιδιόσημο διατονικό ηχόχρωμα του ειρμού. Μια ερμηνεία, η οποία υποδεικνύει έναν περισσότερο μετα-παραδοσιακό ερμηνευτικό τρόπο στα ειδικά αυτά μέλη, από εκτελεστή ο οποίος ανήκει επίσης στην ίδια γνωστή γενιά των μεγάλων σύγχρονων παραδοσιακών ψαλτών.
Κατέβασμα
Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο |
Ευρωπαϊκό Μουσικό Κείμενο
- Σχολιασμός - παρουσίαση των υπολοίπων (5) μελών του 10ου CD στα ένθετα Βιβλία του Σώματος, τόμ. Α΄, σ. 82-84 O μέγας, σ. 90-92 Πώς σου την χάριν, σ. 131-32 Κράτημα Χουρμούζιου, σ. 102-04 Mνήσθητι, σ. 122-23 Κράτημα Δανιήλ.