Αρχική » Βιβλία » Άγνωστο Μουσικό Έντυπο του 1830

Άγνωστο Μουσικό Έντυπο του 1830

Άγνωστο Μουσικό Έντυπο του 1830

Καλή τύχη έφερε στα χέρια μου [1984] ένα άγνωστο στη βιβλιογραφία μουσικό έντυπο. Πρόκειται για μια Ανθολογία που εκδόθηκε στο Βουκουρέστι το 1830. Ο πλήρης τίτλος:

ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ της ΑΝΘΟΛΟΓΙΑΣ Περιέχων άπασαν την ιεράν Ακολουθίαν του Όρθρου Επεξηγηθείς εις το αναλυτικώτερον και ήδη πρώτον χαρτογραφείς παρά Πέτρου Μανουήλ του εκ Κουσάντασι της Εφέσου. Εν Βουκουρεστίω. Παρά τω Εφευρετή της χαρτογραφίας Πέτρω. αωλ΄.

Διαστάσεις του τόμου 19x14 εκ., σελίδες [η] + 500.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος της εκτύπωσης, ο οποίος και αναλύεται στην Εισαγωγή, «Προς τους ιδέαν της τυπογραφίας έχοντας» (σελ. β΄): «Εκβιασθείς υπό πολλών γνωστών υμίν αιτιών, εφεύρον αντί της κοινής ταύτης τυπογραφίας άλλην νέαν Μέθοδον, επονομάσας αυτήν Χαρτογραφίαν, δια το να τυπώνη το τέτραδον δια δύο επαλλήλων Χαρτίων, του μεν επιβάλλοντος τους Χαρακτήρας, του δε δια της εν αυτώ Μελάνης χαρακτηρίζοντος αυτούς. Τα του αυτού είδους βιβλία χαρτογράφονται ενταύθα ανά έν έν ολοκλήρως· ήτοι αφ΄ ού χαρτογραφή το πρώτον βιβλίον όλον, άρχεται έπειτα το δεύτερον, και μετά τούτο τρίτον, και τα εφεξής. Όσα βιβλία ζητούνται κατά καιρούς, τόσα χαρτογράφει και ο Χαρτογράφος εν καιρώ καθότι ο εγχαράττων τους Χαρακτήρας Χάρτης σώζεται δια παντός, ως τα Στερεοτύπως. Όθεν κατά ταύτα μεν τα ειρημένα, η Χαρτογραφία έχει τι πλέον της τυπογραφίας, κατά δέ την ποσότητα των οσημέραι χαρτογραφομένων πολύ υπερβαίνει η τυπογραφία».

Δεν είναι προς το παρόν γνωστό αν έχει εκδοθεί και ο Α΄ τόμος. Πάντως, όπως φαίνεται, η εκτύπωση άρχισε από τον Β΄ τόμο. Ο ίδιος ο εκδότης σημειώνει (σελ. γ΄): «Αφ΄ ού, Θεού συνεργούντος, εκατόρθωσα ταύτην την Χαρτογραφίαν, ως ευλογώτερον μοί εφάνη δια να χαρτογράψω κατά πρώτον τον β. τόμον της Ανθολογίας, επειδή έχει ποικίλα και διάφορα Μαθήματα».

Τα περιεχόμενα του τόμου είναι τα εξής: (σελ. 1-3) Τριαδικά του Πέτρου λαμπαδαρίου· (σελ. 3-11) Θεός Κύριος και Ευλογητάρια του ίδιου· (σελ. 12-245) Πολυέλεοι διαφόρων· (σελ. 246-48) λευκές· (σελ. 249-82) Αντίφωνα κατ΄ ήχον Μανουήλ πρωτοψάλτη μετενεχθέντα εις την νεωτέραν γραμμήν της μουσικής παρά Πέτρου Εφεσίου κατά την εν τη παλαιά γραμμή παράδοσιν του δομεστίχου Μάρκου και φοιτητού του ποιητού· (σελ. 283-269) αργά Πασαπνοάρια του Όρθρου Ιωάννου Πρωτοψάλτου και άλλων· (σελ. 369-77) έτερα σύντομα· (σελ. 377-86) Τιμιωτέρες σύντομες και αργές· (σελ. 386-402) η οκτάηχη Τιμιωτέρα Δαμιανού του Βατοπεδινού· (σελ. 402-19) τα κατ΄ ήχον Πασαπνοάρια των αίνων του Ιακώβου Πρωτοψάλτου· (σελ. 419-61) τα έντεκα εωθινά του ίδιου· (σελ. 461-99) δοξολογίες σύντομες κατ΄ ήχον Πέτρου λαμπαδαρίου.

Η εξήγηση των μελών στο νέο σύστημα ανήκει στον εκδότη Πέτρο Εφέσιο, πράγμα που προσδίνει ακόμη μεγαλύτερη σημασία στην έκδοση. Ο ίδιος σημειώνει (σελ. γ΄): «Όθεν επεξηγήσας αυτό δι΄ ακριβεστέρας γραμμής Μελισμού και πλοκής φθόγγων χάριν πλείονος μελωδίας, αποφεύγων το κατ΄ εμέ την υπερβολήν της αναλύσεως, ίνα μη επιφέρω τοις μαθηταίς δυσκολίαν τινα, αποπλανηθώ δέ και της συνήθους Μουσικής ορθογραφίας παρά το καθήκον προσθείς τε και έτερα τινα νεώτερα Μαθήματα [...]».