Αρχική » Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής » Αγιορειτικά Απανθίσματα Α' » CD » CD 13ο & CD 14ο

CD 13ο & CD 14ο

ΔΟΞΑΣΤΙΚΑ ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΟΥ (CD 13ο)
ΕΙΡΜΟΙ - ΑΙΝΟΙ - ΤΥΠΙΚΑ - ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΙ (CD 14ο)

Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής - Αγιορειτικά Απανθίσματα Α' Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής - Αγιορειτικά Απανθίσματα Α'

Set 2 CD (Σ013-Σ014)
Διάρκεια: 67'.21'' και 72'.43''
Ηχογράφηση: Μάρτιος 1989 (CD 13ο) / Σεπτέμβριος 2006 (CD 14ο)
Ψάλλει: Γέρων Κυπριανός των Θωμάδων

Αθήνα 2009, ISBN 978-960-8009-36-3

Περιεχόμενα

Δοξαστικά Ιακώβου Πρωτοψάλτου (CD 13ο)

  1. Ανέτειλε το έαρ ηχ πλ α΄ (Δόξα Αίνων Αγ. Γεωργίου). 12'.01''.
  2. Σού εξεχύθη η χάρις ηχ πλ β΄ (Δόξα Εσπερινού Μάρκου Ευαγγελιστού). 6'.10''.
  3. Το μέγα κλέος ηχ γ΄ Πα (Δόξα Εσπερινού Αθανασίου του Μεγάλου). 11'.14''.
  4. Πλουσίων δωρεών ηχ β΄ (Δόξα Εσπερινού Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης). 10'.16''.
  5. Η Εκκλησία σήμερον στολισαμένη ηχ πλ α΄ (Δόξα Λιτής Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης).11'.07''.
  6. Σήμερον του φωτός ο λύχνος ηχ πλ β΄ (Δόξα Εσπερινού Γενεσίου Προδρόμου). 9'.04''.
  7. Η Ελισάβετ συνέλαβε τον Πρόδρομον ηχ πλ β΄ (Και νυν Εσπερινού Γενεσίου Προδρόμου). 7'.16''.

Ειρμοί - Αινοί - Τυπικά - Μακαρισμοί (CD 14ο)

  1. Ως εν ηπείρω πεζεύσας ηχ πλ β΄ (Ειρμοί Κανόνα Oκτωήχου). 3'.54''.
  2. Αρματηλάτην Φαραώ ηχ πλ δ΄ (Ειρμοί Κανόνα Oκτωήχου). 4'.33''.
  3. Αναστάσεως ημέρα ηχ α΄ (Ειρμοί Κανόνα Κυριακής του Πάσχα, η α΄ και γ΄ Ωδή με τα Τροπάρια). 6'.12''.
  4. Πάσα πνοή. Υμνούμεν σου Χριστέ ηχ α΄ (Αίνοι Κυριακής του Πάσχα). 6'.41'' (1'.53'' + 4'.47'').
  5. Πάσχα ιερόν ηχ πλ α΄ (Στιχηρά Πάσχα, με το Δοξαστικό Αναστάσεως ημέρα ηχ πλ α΄). 7'.56'' (4'.53'' + 3'.03'').
  6. Πεποικιλμένη τη θεία δόξη ηχ α΄ (Ειρμοί Κανόνα Κοιμήσεως Θεοτόκου, η α΄ και γ΄ Ωδή με τα Τροπάρια). 8'.40''.
  7. Πάσα πνοή. Τη ενδόξω κοιμήσει σου ηχ δ΄ (Αίνοι Κοιμήσεως Θεοτόκου). 5'.10'' (1'.49'' + 3'.21'').
  8. Ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριον ηχ πλ δ΄ Γα (Τυπικά, Στάσις α΄). 6'.34''.
  9. Αίνει η ψυχή μου τον Κύριον ηχ δ΄ (Τυπικά, Στάσις β΄). 4'.44".
  10. Διά βρώσεως εξήγαγε ηχ α΄ (Μακαρισμοί). 7'.00".
  11. Διά ξύλου ο Αδάμ ηχ δ΄ (Μακαρισμοί). 8'.08".
  12. Αι γενεαί πάσαι ηχ α΄ (θ΄ Ωδή, Αργό). 2'.51".

Σχολιασμός

Στο 13ο και 14ο CD ψάλλει ο Γέρων Κυπριανός της Αδελφότητας των Θωμάδων ( Δεκέμβριος 2007). Από τα δύο αυτά CD, το πρώτο (αρ. 13,) περιλαμβάνει, επίσης αποκλειστικά, Δοξαστικά του Ιακώβου πρωτοψάλτου, σε μιαν εξίσου παλαιά ηχογράφηση (Μάρτιος 1989). Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει το δοξαστικό των Αίνων του Αγ. Γεωργίου και του Ευαγγελιστού Μάρκου και τα δοξαστικά του Εσπερινού, του Μεγ. Αθανασίου, των Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης, και του Γενεσίου του Προδρόμου (συνολικά 7). Το δεύτερο (αρ. 14,) περιλαμβάνει εγκύκλια λειτουργικά μέλη, όλα κατά την προφορική παράδοση, σε νεώτερη ηχογράφηση (Σεπτέμβριος 2006). Ειδικότερα, σ’ αυτό περιλαμβάνονται Ειρμοί Κανόνων Oκτωήχου, ο Κανόνας, οι Αίνοι, τα Στιχηρά και το Δοξαστικό του Πάσχα, ο Κανόνας και οι Αίνοι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Τυπικά, Μακαρισμοί, και το αργό, κατά το αγιορειτικό τυπικό, Αι γενεαί πάσαι. Η ερμηνεία των Δοξαστικών του Ιακώβου πρωτοψάλτου, λιτή και στιβαρή, κατά τον τρόπο και το ύφος του Αγίου Όρους, παράλληλη προς εκείνην του πατρός Διονυσίου Φιρφιρή, κινείται σταθερά μέσα σε ένα εξαιρετικά ομοιογενές χρονορρυθμικό και ηχοχρωματικό πλαίσιο. Ωστόσο, ό,τι προέχει και εδώ είναι η ερμηνεία των προφορικών, δηλαδή των καθαυτό λειτουργικών και λατρευτικών μελών. Δεν είναι μόνο, και στην περίπτωση αυτή, ο στιβαρός χρόνος και ρυθμός, το πλούσιο και διαυγές ηχόχρωμα, είναι προπάντων η αυθεντική, ανεπιτήδευτη εκφορά, η δωρική στην ουσία διατύπωση, η οποία και αναδεικνύει έξοχα τη μεγάλη σημασία της αγιορειτκής προφορικής παράδοσης. Η καταγραφή των προφορικών αυτών μελών από τον Γέροντα Κυπριανό αποτελεί, πράγματι, αγαθή συγκυρία και σύμπτωση (καθώς μάλιστα μια εικοσαετής σχεδόν επιδίωξη πραγματοποιήθηκε λίγο μόλις πριν την εκδημία του).

Η ερμηνεία του Γέροντα Κυπριανού στα Δοξαστικά του Ιακώβου παρουσιάζει ειδικό ενδιαφέρον. (1) Το πρώτο είναι το εξαιρετικά ομοιογενές, σε όλα, ρυθμοτονικό στοιχείο. Χρόνος και ρυθμός παντού ταχύς και πυκνός, με ήπιο δυναμισμό και έμφαση. Παρόμοια ταχύχρονη ρυθμοτονική εκφορά προσιδιάζει περισσότερο στο λειτουργικό περιβάλλον των Κελιών και των Σκητών (όπως αυτό της Μικράς Αγίας Άννης). Ανταποκρίνεται επίσης σε ένα συγκεκριμένο ιδιοπρόσωπο ερμηνευτικό ιδίωμα, αλλά και στη γενικότερη ρυθμική εκφώνηση πολλών εκκλησιαστικών μελών στο Άγιον Όρος. Στοιχεία τα οποία χαρακτηρίζουν ένα περισσότερο ανειμένο, αλλά βαθύτατα ουσιαστικό και λιτό λατρευτικό περιβάλλον. (2) Το δεύτερο είναι η εξίσου ομοιογενής ηχοχρωματική απόδοση, παρά την σχετική ποικιλία των ήχων. Από την άποψη αυτή, η ερμηνεία υποτάσσεται στην ομοιότροπη εκφορά ενός συγκεκριμένου μουσικού είδους, μέσα στο πλαίσιο πάντοτε μιας ειδικής βιωματικής ψαλτικής εκδοχής. Η ομοιοχρωματική αυτή εκφορά, παράλληλη και σε συνάρτηση με την ομοιορρυθμική, απορρέει και εδώ από τα ίδια λειτουργικά και ιδιομοναστικά δεδομένα, υποβάλλοντας στην πράξη τον ειδικό χαρακτήρα εκφώνησης των Δοξαστικών στους απέριττους λειτουργικούς και λατρευτικούς χώρους των Ησυχαστηρίων. (3) Ένα τρίτο στοιχείο είναι η εξίσου χαρακτηριστική ποικιλματική εκφορά, επίσης η μακροπερίοδη και συνεκτική εκφώνηση των μουσικών γραμμών και φράσεων. Στοιχεία σύμφυτα και ουσιαστικά της ιστορικής ερμηνείας, γενικότερα, των εκκλησιαστικών μελών. Η απόδοση των ποιοτικών χαρακτήρων, φυσική και απέριττη, όπου πρέπει και όπως πρέπει, συνάδει απόλυτα με την όλη ηχοχρωματική και ρυθμοτονική εκτέλεση. Το ίδιο και οι μακροπερίοδες, συνεκτικές εκφορές. Η ερμηνεία του Γέροντα Κυπριανού στα Δοξαστικά αυτά του Ιακώβου στοιχείται στη γενικότερη αγιορειτική ψαλτική παράδοση του Στιχηραρίου, αποτυπώνοντας ωστόσο την ιδιαίτερη λιτή και ανεπιτήδευτη εκφορά μιας περισσότερο ησυχαστικής λειτουργικής πραγματικότητας. Το σύνολο των μελών που ψάλλονται στην παρούσα ανθολόγηση, και με τον τρόπο που ψάλλονται, αποτελούν ένα πολύτιμο (ενδεικτικό) τεκμήριο της μεγάλης Αγιορειτικής προφορικής και συλλαβικής ψαλτικής παράδοσης. Ωστόσο, ό,τι προέχει επιπλέον και εδώ είναι το ιδιοπρόσωπο ερμηνευτικό στίγμα του Γέροντα Κυπριανού, ο οποίος καταγράφει, στην πράξη, ένα ανεπιτήδευτα βαθύ και πηγαίο προσωπικό αίσθημα. Παντού στην ψαλτική του εκφορά προβάλλει μεστός, στιβαρός, λιτά πεποικιλμένος και εκφραστικός. Η απέριττη αυτή εκδοχή, διαφορετική από κάθε άλλη επιτηδευμένη και εμφαντική, ακόμη και σε ορισμένους σύγχρονους Αγιορειτικούς θηλάκους, αναδεικνύει έξοχα το λιτό μεγαλείο μιας τέχνης κοινής και “ταπεινής”, αλλά τόσο ουσιαστικής και ιδιοπρόσωπα αυθεντικής. Από την άποψη αυτή, η καταγραφή των προφορικών αυτών μελών από έναν Αγιορείτη μοναχό και διά βίου ψάλτη (μάλιστα στην έσχατη στιγμή της εκδημίας του) αποτελεί ένα ιδιόσημο ιστορικό αποτύπωμα μιας εποχής και μιας γενιάς που τείνει ήδη να εκλείψει εκεί. Έτσι, αυξάνεται ακόμη περισσότερο η σημασία της σύνολης αυτής ηχητικής καταγραφής.

Κατέβασμα
Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο

Κατέβασμα
Προφορικό

Κατέβασμα
Προφορικό