Αρχική » Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής » Καλοφωνικοί Ειρμοί » CD » CD 11ο

CD 11ο

ΕΙΡΜΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΥ, ΜΠΑΛΑΣΙΟΥ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ, ΜΠΕΡΕΚΕΤΗ

Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής - Καλοφωνικοί Ειρμοί

1 CD (ΜΚΕ 11)
Διάρκεια: 71'.35''
Ψάλλει: Λεωνίδας Σφήκας

Αθήνα 2007, ISBN 978-960-8009-32-5

Περιεχόμενα

  1. Eκκαύσατε την κάμινον ηχ πλ δ΄ Γερμανού Nέων Πατρών (ακμή 1660-1685) 9'.23".
  2. Αποβλεψάμενος ο τύραννος ηχ πλ δ΄ Γερμανού Nέων Πατρών 8'.31".
  3. Εξέστη επί τούτω ηχ πλ δ΄ Μπαλασίου ιερέως (ακμή περ. 1660-1700) 6'.22".
  4. Αλλότριον των μητέρων ηχ πλ δ΄ Μπαλασίου ιερέως 5'.21".
  5. Eκύκλωσαν αι του βίου ηχ πλ δ΄ Aθανασίου πατριάρχου [Oικουμενικός πατριάρχης, ως Αθανάσιος Ε΄, 1709-1711] 5'.30".
  6. Tη εικόνι τη χρυσή ηχ δ΄ Πέτρου Mπερεκέτη (ακμή περ. 1680-1710/1715) 9'.05".
  7. Xαίρε φωτός νεφέλη ηχ δ΄ Πέτρου Mπερεκέτη 14'.47".
  8. Σέ το καθαρότατον ηχ δ΄ Πέτρου Mπερεκέτη 12'.21".

Σχολιασμός

Τα CD 11o-14o περιέχουν Καλοφωνικούς Ειρμούς και Κρατήματα που ψάλλει ο πρωτοψάλτης Αθηνών και Χίου Λεωνίδας Σφήκας (2000). Oι ηχογραφήσεις έγιναν και εδώ στην αρχική φάση του Προγράμματος (συγκεκριμένα το 1983 και 1984). Πρόκειται για έργο επίπονο και φιλόδοξο στο συνολό του (το οποίο πάντως έγινε με άκρα επιμέλεια και αφοσίωση από την πλευρά του ερμηνευτή), καθώς εκτελέσθηκαν συστηματικά όλοι οι Καλοφωνικοί Ειρμοί του δ΄ και πλ δ΄ ήχου και όλα τα κατ’ ήχον Κρατήματα (Καλοφωνικό Ειρμολόγιο, σ. 77-109, 151-88, 189-262). Ειδικότερα μάλιστα τα Κρατήματα έχουν εκτελεσθεί σε δύο εκδοχές: η πρώτη, η αυτόβουλη, σε χρόνο εξαιρετικά αργό για την περίπτωση και η δεύτερη, η καθ’ υπόδειξη, σε χρόνο πολύ πιο ρυθμικό και σύντομο. Από το πλούσιο αυτό υλικό έχει επιλεγεί προς δημοσίευση όσο κρίθηκε αναγκαίο και κατάλληλο (και ηχοληπτικά).

Στο 11ο CD περιέχονται, από το σύνολο των δύο ήχων, οκτώ (8) κατ’ εκλογήν Καλοφωνικοί Ειρμοί, από τους πιο κατάλληλους ερμηνευτικά και ηχοληπτικά, όλοι των συνθετών της πρώτης περιόδου. Συγκεκριμένα, περιέχονται ειρμοί του Γερμανού Νέων Πατρών (2), του Μπαλασίου ιερέως (2), του Αθανασίου πατριάρχου (1) και του Πέτρου Μπερεκέτη (3), άλλοι σε παράλληλη και άλλοι σε μοναδική εκτέλεση. Η ερμηνεία του Λεωνίδα Σφήκα στους ειρμούς αυτούς παρουσιάζει, πράγματι, ξεχωριστό ενδιαφέρον. Όχι μόνο γιατί αποδίδει, και στην περίπτωση αυτήν, άκρως αποτελεσματικά τον αρχαϊκό χαρακτήρα των ειδικών αυτών συνθέσεων (στοιχούμενη έτσι προς την ομόλογη ερμηνεία του μητροπολίτη Νικοδήμου Βαλληνδρά), αλλά και για τα πολλά άλλα ιδιόσημα στοιχεία: το ύφος, το μεστό και πλούσιο ηχόχρωμα, την ένταση του αισθήματος, τη μέθεξη, τέλος την έντεχνη και λαμπρή απόδοση των επιμέρους ποικιλματικών-ποιοτικών μουσικών στοιχείων (όλα κυρίαρχα χαρακτηριστικά, γενικότερα, της ψαλτικής ιδιοσημίας του Λεωνίδα Σφήκα). Ιδιαίτερα πρέπει να μνημονευθεί η ερμηνεία του ειρμού Χαίρε φωτός νεφέλη ηχ δ΄ του Πέτρου Μπερεκέτη, από τις ωραιότερες και δυσκολότερες (για την ασυνήθιστη επιπλέον υψιτονία) της σύνολης Έκδοσης.

Xαίρε φωτός νεφέλη ηχ δ΄ (Άγια)

Ο ειρμός Xαίρε φωτός νεφέλη ηχ δ΄ (Άγια) είναι ένας από τους πιο λαμπρούς ειρμούς του Πέτρου Μπερεκέτη. Ως κείμενο είναι ένα εγκωμιαστικό Θεοτοκίο με πλήθος ποιητικών παραβολών από το οικείο και πλούσιο υμνολόγιο των Χαιρετισμών προς την Παναγία: Χαίρε φωτός νεφέλη, χαίρε λυχνία φαεινή˙ χαίρε στάμνε η του μάννα, χαίρε η ράβδος Ααρών˙ χαίρε βάτε άφλεκτε, χαίρε λαμπάς˙ χαίρε θρόνε, χαίρε όρος άγιον˙ χαίρε παράδεισε, χαίρε η θεία τράπεζα˙ χαίρε πύλη μυστική, χαίρε πάντων η ελπίς. Ως μέλος είναι από τα πιο έντεχνα, με πολυχρωματικό πλούτο, δεξιοτεχνική πλοκή, υψίτονη και έντονα εγκωμιαστική υφή. Οι υψιλότονες προσφωνήσεις του «Χαίρε», οι συχνές αναδιπλώσεις του, ο συνθετικός οίστρος, οι διαστηματικοί χρωματισμοί, οι περιγραφικές μουσικές θέσεις, όλα καθιστούν το μέλος ένα από τα αριστουργήματα του είδους. Στην ουσία, ένας εγκωμιαστικός και δοξαστικός ηχητικός ύμνος (ο οποίος πρέπει να παραβληθεί προς το ομόλογο οκτάηχο μέλος του ίδιου Ψάλλοντές σου τον τόκον, Οκτάηχα, αρ. 5 και 6). Το ίδιο λαμπρή και η ερμηνεία του Λεωνίδα Σφήκα. Τεχνικά άρτια, με τονική σταθερότητα, χρωματική και διαστηματική ακρίβεια και εξαιρετική απόδοση των ποιοτικών εκφραστικών στοιχείων. Ακόμη, με οίστρο, δοξαστική και εγκωμιαστική διάθεση, ανεπιτήδευτη και σεμνότροπη εκφορά. Όλα αυτά, καθώς και η επάρκεια της υψιφώνου διατύπωσης, καθιστούν την ερμηνεία του Λεωνίδα Σφήκα μια από τις ωραιότερες, και τις πιο ενδιαφέρουσες, της εκδεδομένης Συλλογής των Καλοφωνικών Ειρμών. Μια ερμηνεία η οποία υπηρετεί λαμπρά, δεν «χρησιμοποιεί» το μέλος.

Κατέβασμα
Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο | Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο Ευρωπαϊκό Μουσικό Κείμενο Ευρωπαϊκό Μουσικό Κείμενο Ευρωπαϊκό Μουσικό Κείμενο Ευρωπαϊκό Μουσικό Κείμενο Ευρωπαϊκό Μουσικό Κείμενο


  • Σχολιασμός - παρουσίαση και των υπολοίπων επτά (7) Καλοφωνικών Ειρμών του 11ου CD στα ένθετα Βιβλία του Σώματος, τόμ. Α΄, Μέλη και Σχολιασμοί, σ. 52-53 Eκκαύσατε, σ. 53-54 Αποβλεψάμενος, σ. 60-61 Εξέστη, σ. 61 Αλλότριον, σ. 63-65 Eκύκλωσαν, σ. 76-77 Tη εικόνι, σ. 78-79 Σέ το καθαρότατον.