Αρχική » Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής » Καλοφωνικοί Ειρμοί » CD » CD 8ο

CD 8ο

ΕΙΡΜΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΥ, ΜΠΑΛΑΣΙΟΥ, ΔΑΜΙΑΝΟΥ ΒΑΤΟΠΕΔΙΝΟΥ, ΜΠΕΡΕΚΕΤΗ, ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΣΥΝΑΪΤΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ

Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής - Καλοφωνικοί Ειρμοί

1 CD (ΜΚΕ 08)
Διάρκεια: 70'.47''
Ψάλλει: Μητροπολίτης Νικόδημος Βαλληνδράς

Αθήνα 2007, ISBN 978-960-8009-32-5

Περιεχόμενα

  1. Παντάνασσα πανύμνητε ηχ δ΄ Γερμανού Nέων Πατρών (ακμή περ. 1660-1685) 6'.01".
  2. Άστρον ήδη ηχ α΄ Mπαλασίου ιερέως (ακμή περ. 1660-1700) 6'.14".
  3. Pόδον το αμάραντον ηχ δ΄ Mπαλασίου ιερέως 7'.53".
  4. Eν Σιναίω τω όρει ηχ γ΄ Δαμιανού μοναχού [του Bατοπεδινού] (ακμή περ. 1670-1700) 5'.02".
  5. Ίδε ην προέφης ηχ α΄ Kε Πέτρου Mπερεκέτη (ακμή περ. 1680-1710/1715) 7'.15".
  6. Tη εικόνι τη χρυσή ηχ δ΄ Πέτρου Mπερεκέτη 9'.04".
  7. Σέ το καθαρότατον ηχ δ΄ Πέτρου Mπερεκέτη 12'.08".
  8. Ποία μήτηρ ηχ δ΄ Mελετίου Σιναΐτου του παλαιού (αρχές 18ου αι.) 10'.44".
  9. Παντάνασσα πανύμνητε ηχ δ΄ Mελετίου Σιναΐτου του παλαιού (αρχές 18ου αι.) 6'.10".

Σχολιασμός

Στο 8ο CD ψάλλει ο μητροπολίτης Νικόδημος Βαλληνδράς (1915- 2008), ο οποίος και ερμηνεύει εννέα (9) ειρμούς (έχει εκτελέσει συνολικά 18, ηχογράφηση Φεβρουάριος, Μάιος 1988), συγκεκριμένα του Μπαλασίου ιερέως (2), του Γερμανού Νέων Πατρών (1), του Δαμιανού Βατοπεδινού (1), του Πέτρου Μπερεκέτη (3) και του Μελετίου Σιναΐτου του παλαιού (2). Oι ερμηνείες αυτές, παρόλο που διαφοροποιούνται από τις προηγούμενες του Στανίτσα και του πατρός Διονυσίου, οι οποίες εμπεριέχουν πολλά στοιχεία από την προφορική ψαλτική παράδοση, στοιχούνται εντούτοις στην ίδια ιστορική άποψη. Κυρίαρχα στοιχεία και εδώ η αρμόζουσα ρυθμική αγωγή, το ασματικό ύφος, η εγκρατής και πεποικιλμένη διατύπωση. Το σπουδαιότερο ωστόσο, και περισσότερο ιδιοπρόσωπο, στις ερμηνείες του μητροπολίτου Νικοδήμου Βαλληνδρά είναι η εμμελής απόδοση του πρωτογενούς αρχαϊκού χαρακτήρα των μελών αυτών, στοιχείο κυρίαρχο, γενικότερα, στους παλαιούς Καλοφωνικούς Ειρμούς (της περιόδου 1600-1720). Ιδιαίτερα πρέπει να αναφερθούν ο δοξαστικός ειρμός Άστρον ήδη ανατέταλκεν ηχ α΄ του Μπαλασίου, μάλιστα σε αντιπαραβολή προς την εξίσου λαμπρή ερμηνεία του πατρός Διονυσίου (CD 6o, αρ. 1), ο ικετευτικός Παντάνασσα πανύμνητε ηχ δ΄, κυρίως στην εκδοχή του Μελετίου Σιναΐτου, και ο ασυνήθιστα υψίτονος Ίδε ην προέφης ηχ α΄ Κε του Πέτρου Μπερεκέτη (σε μοναδική εδώ εκτέλεση).

Παντάνασσα πανύμνητε ηχ δ΄ Mελετίου

Ο τρίτος είναι ο ειρμός Παντάνασσα πανύμνητε ηχ δ΄ Μελετίου Σιναΐτου του παλαιού (αρχές 18ου αι., το «Καλοφωνικό Ειρμολόγιο» τον προσωνυμεί, κακώς, στον νέο, τέλος 18ου αι.). Ως κείμενο είναι το παλαιό (ελαφρά τροποποιημένο εδώ) αυτοσχέδιο 15σύλλαβο Θεοτοκίο: Παντάνασσα, πανύμνητε, παρδενομήτορ Κόρη, | εμών ρημάτων άκουσον και πρόσσχες μου τοις λόγοις• | ιδέ δακρύων σταλαγμούς, ιδέ ψυχής την λύπην, | ιδέ και μη παρίδης με <ω> δέσποινα Θεοτόκε. Μέλος υψίτονο, στον σθεναρό τέταρτο ήχο (Άγια), στοιχείται ουσιαστικά στον όμοιο ειρμό του Γερμανού Νέων Πατρών (εδώ, σ. 189), με μικρές μόνο και ιδιότεχνες παραλλάξεις, όπως στη χαρακτηριστική γραμμή δακρύων σταλαγμούς. Αλλά και το σύνολο άκουσμα, ικετευτικό και στεντόρειο, χρωματίζεται ανάλογα, ανταποκρινόμενο λαμπρά στο 15σύλλαβο παρακλητικό κείμενο. Ειρμός ο οποίος αποκλίνει εμφανώς όχι μόνο σε ένα ιδιότεχνο, αλλά και σε ένα ευρύτερα λαϊκότροπο ύφος. Η ερμηνεία από τον μητροπολίτη Νικόδημο Βαλληνδρά (CD 8ο, αρ. 9) προβάλλει πολύ ενδιαφέρουσα, καθώς πρόκειται και εδώ, όπως στους περισσότερους καλοφωνικούς ειρμούς, για μέλος χωρίς προφορική ερμηνευτική παράδοση. Η αρμόζουσα χρονική αγωγή, το ασματικό ύφος, η εγκρατής και πεποικιλμένη διατύπωση αποδίδουν πράγματι, με ξεχωριστή έμφαση, τον ουσιαστικό και ικετευτικό χαρακτήρα του ειρμού. Ερμηνευτική προσέγγιση η οποία στηρίζεται, αναμφισβήτητα, στην αυθόρμητη και οικεία ιστορική μουσική αίσθηση.

Κατέβασμα
Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο | Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο Βυζαντινό Μουσικό Κείμενο Ευρωπαϊκό Μουσικό Κείμενο Ευρωπαϊκό Μουσικό Κείμενο


  • Σχολιασμός - παρουσίαση των υπολοίπων οκτώ (8) Καλοφωνικών Ειρμών του 8ου CD στα ένθετα Βιβλία του Σώματος, τόμ. Α΄, Μέλη και Σχολιασμοί, σ. 51-52 Παντάνασσα, σ. 55-56 Άστρον ήδη, σ. 85-86 Θεόν ανθρώποις και σ. 122-23 το Κράτημα, σ. 62-63 Eν Σιναίω, σ. 72-73 Ίδε ην προέφης, σ. 76-77 Tη εικόνι, σ. 78-79 Σέ το καθαρότατον, σ. 66 Ποία μήτηρ.